Depresyonun farklı türleri bulunmaktadır. Bu türler, kişinin yaşına, biyolojik faktörlere, yaşam olaylarına ve belirtilerin özelliklerine göre sınıflandırılmaktadır. Her depresyon türü, kendine özgü belirtilerle ortaya çıkabilir ve uzman bir yaklaşım ile tedavi edilmesi gerekir.
💡 Önemli Not
Aşağıdaki bilgiler genel bilgilendirme amaçlıdır. Depresyon tanısı yalnızca uzman bir psikiyatrist tarafından konulabilir. Kendinizde bu belirtileri gördüğünüzde mutlaka profesyonel destek alın.
🔴 Majör Depresif Bozukluk (Klinik Depresyon)
Depresyon türleri arasında en şiddetli olanıdır. Bu tür depresyonda birey yoğun bir şekilde şu duyguları yaşar:
- Yoğun ve sürekli üzüntü
- Kendini değersiz hissetme
- Derin umutsuzluk ve karamsarlık
- Kaygı ve inatçı düşünceler
- Günlük işlevsellikte ciddi bozulma
Önemli: Tedavi edilmeden iyileşme ihtimali düşüktür, mutlaka uzman desteği gerektirir.
🟠 Atipik Özellikli Depresyon
Atipik depresyonda, bireyin ruh hali dış etkenlere bağlı olarak hızlı değişim gösterir. Genellikle genç ve yetişkin bireylerde görülür.
- Olumlu olaylara geçici tepki verme
- Aşırı uyuma eğilimi
- İştah artışı ve kilo alma
- Kollarda ve bacaklarda ağırlık hissi
- Reddedilme duyarlılığı
🟡 Mevsimsel Duygudurum Bozukluğu
Genellikle sonbahar ve kış aylarında güneş ışığının azalmasıyla ortaya çıkar. Özellikle kadınlarda ve genç kızlarda daha yaygındır.
- Kış aylarında hüzün, üzüntü, içe kapanıklık
- Yaz aylarında mutluluk, enerji, neşe
- Aşırı uyuma ihtiyacı
- Karbonhidrat isteği ve kilo artışı
- Sosyal izolasyon
🟢 Doğum Sonrası Depresyon
Hamilelik süresince ve doğumdan sonra yaklaşık bir ayı kapsayan sürede görülebilir. Hormonal değişiklikler ve yaşam stresi ile ilişkilidir.
- Bebeğe bağlanamama hissi
- Aşırı yorgunluk ve enerji kaybı
- Yoğun kaygı ve endişe
- Uyku ve iştah bozuklukları
- Annelik becerilerine güvensizlik
Önemli: Doğum sonrası depresyon tedavi edilebilir ve erken müdahale hem anne hem bebek sağlığı için kritiktir.
🟣 Melankolik Özellikli Majör Depresyon
Bu depresyon türünde birey, önceden keyif aldığı aktivitelerden zevk almayı tamamen bırakır.
- Derin ve sürekli umutsuzluk
- Sabahları kötüleşen belirtiler
- Erken uyanma (sabahın çok erken saatlerinde)
- Belirgin iştahsızlık ve kilo kaybı
- Aşırı suçluluk duyguları
⚫ Psikotik Özellikli Majör Depresyon
Bu tür depresyonda birey, halüsinasyonlar ve sanrılar görmeye başlar. Ciddi bir türdür ve mutlaka tedavi gerektirir.
- İşitsel halüsinasyonlar (sesler duyma)
- Sanrılar (gerçeklikle uyuşmayan inançlar)
- Değersizlik ve suçluluk sanrıları
- Paranoid düşünceler
Uyarı: Mutlaka bir uzman tarafından tedavi edilmesi gereken ciddi bir türdür.
🔵 Distimik Bozukluk (Süreğen Depresyon)
Distimik bozukluk, uzun süreli bir depresyon türüdür. Belirtileri birkaç yıl boyunca devam edebilir ve bireyin yaşamını derinden etkiler.
- En az 2 yıl süren düşük ruh hali
- Kronik umutsuzluk hissi
- İlgi ve keyif kaybı
- Düşük enerji ve motivasyon
- Düşük özsaygı
🟤 Bipolar Bozuklukta Depresyon
İki uçlu (bipolar) duygudurum bozukluğunun bir parçası olarak yaşanan depresyon dönemleridir.
- Depresyon ve mani dönemleri arasında dalgalanma
- Manik dönemlerde aşırı enerji ve mutluluk
- Depresyon dönemlerinde düşük enerji ve üzüntü
- Uyku düzeninde aşırı değişiklikler
Not: Bipolar bozukluk, standart depresyon tedavisinden farklı bir yaklaşım gerektirir.
Diğer Depresyon Türleri
Katatonik Özellikli Depresyon
Psikomotor hareketlerde önemli ölçüde bozulmalarla karakterize edilen nadir bir türdür. Hiç konuşmama, başkalarının seslerini ve davranışlarını tekrar etme ve gereksiz kas hareketleri şeklinde belirtiler gösterebilir.
Maskeli Depresyon
Klasik depresyon belirtileri yerine fiziksel şikayetlerle (baş ağrısı, bel ağrısı, sindirim sorunları vb.) kendini gösteren bir türdür. Kişi depresyonda olduğunun farkında olmayabilir.
Organik Nedenlere Bağlı Depresyon
Tiroid bozuklukları, hormonal dengesizlikler veya bazı ilaçların yan etkileri gibi fiziksel nedenlerden kaynaklanan depresyon türüdür.
⚠️ Tanı Sadece Uzman Tarafından Konulur
Depresyon türlerini belirlemek ve doğru tedavi planını oluşturmak için mutlaka bir psikiyatri uzmanına başvurmanız gerekmektedir. Kendinize tanı koymaya çalışmayın.
Daha Fazla Bilgi İçin
Depresyon çeşitleri ve tedavi yaklaşımları hakkında uzman bilgisi için aşağıdaki kaynaklara başvurabilirsiniz.